Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2007

Γουλουματα - Πειρατες - Καμενη Γραβα

Τα «Γουλουμάτα»
«Η παράδοση μας διηγείται ότι πριν χτιστεί το σύγχρονο χωριό, υπήρχε μικρός οικισμός κάπου μεταξύ του σημερινού Σταυρού και της Στρογγυλής, με το όνομα «Γουλουμάτα» που προέρχεται από το επίθετο Γουλουμής, το οποίο δεν υπάρχει πια στο Σταυρό αλλά το συναντάμε στον Άγιο Ματθαίο.
Μια εκκλησία του Αγίου Νικολάου στη θέση Γουλουμάτα ανακαινίσθηκε το 1952. Ο οικισμός αυτός, κατά την παράδοση πάντα, καταστράφηκε πριν από 300 χρόνια περίπου από Αλγερινούς πειρατές. Στο μέρος που υποτίθεται ότι υπήρχαν κατοικίες, έχουν βρεθεί κατά καιρούς ανθρώπινα οστά και κεραμίδια. Επίσης, στη θέση Παλιοκλήσι ή «Γούλος», υπήρχαν μικρά σπιτάκια που ίσως παλιά χρησιμοποιούνταν για λουτρά. Πριν από 65 περίπου χρόνια (προφανώς πριν απο το 1960 που γράφτηκε αυτό το κείμενο), πλάκες από αυτά τα λουτρά μεταφέρθηκαν στον οικισμό Κομιανάτα, όπου έχουν φτιαχτεί μ’ αυτές πεζούλια στην πλατεία του οικισμού. Στο Φόρο, όπως παλιά λεγόταν η μικρή αυτή πλατεία…»

(Ίσως (?) και στα πεζούλια της Παναγίας των Αγνάντων, θα προσθέταμε εμείς).

Oι πειρατές
Σχετικά με την καταστροφή του πρώτου χωριού, αναφέρεται το εξής:
«…Οι κάτοικοι αυτού του χωριού, όταν αντιλήφθηκαν πειρατική απόβαση στα δυτικά παράλια του νησιού, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και κατέφυγαν σε μια σπηλιά στην πλαγιά του βουνού. Εκεί, για να πλησιάσει κανείς στην είσοδο, ήταν ανάγκη να αναρριχηθεί…
…Φημολογείται ότι η σπηλιά αυτή καταλήγει στην απέναντι όχθη με έξοδο μεταξύ Μπενίτσας και Αγίου Ιωάννη, όμως αυτό δεν έχει εξακριβωθεί. Οι πειρατές, όταν έφτασαν και βρήκαν ακατοίκητα τα σπίτια, έβαλαν φωτιά και κατέστρεψαν το χωριό και μετά ακολούθησαν τυχαία το δρομίσκο που οδηγούσε στη σπηλιά. Στο δρόμο πρόφτασαν μια γριούλα καθυστερημένη που τραβούσε μ’ ένα σχοινί το γουρουνάκι της, προσπαθώντας να γλιτώσει μαζί της κι αυτό. Οι πειρατές κατάφεραν και της απόσπασαν το μυστικό. Η γριούλα, απονήρευτη, τους είπε ότι οι χωριανοί κατέφυγαν στη σπηλιά για να γλιτώσουν από τους πειρατές...
…Οι πειρατές πλησιάζαν στην είσοδο της σπηλιάς με αναρρίχηση, μα ένας- ένας, φονεύονταν. Τότε, σκέφτηκαν να ανατινάξουν τους βράχους. Πράγματι, τοποθέτησαν στην είσοδο κοντά σάκους με πυρίτιδα που την πυροδότησαν κι έτσι οι χωρικοί βρήκαν τραγικό θάνατο ανάμεσα στους βράχους και στις φλόγες ύστερα από μια τρομερή έκρηξη. Έκτοτε, η σπηλιά ονομάζεται «Καμένη Γράβα». Και σήμερα ακόμα, όποιος επισκεφτεί την Καμένη Γράβα δεν αμφιβάλλει ότι κάποια μεγάλη έκρηξη έγινε κάποτε εκεί…»

Αλέξανδρος Κομιανός Λίλις
Σταυρός 1960.»

Δεν υπάρχουν σχόλια: