Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007

Komianata. Gitonia & Paradosi





2 σχόλια:

PSMavro είπε...

...........................................................
Ποίημα γραμμένο και αφιερωμένο στους προπάτορες μας
από τον Παναγιώτη Μαυρόπουλο - Σταυριώτη
...........................................................

«Σήμερα, τα Κομιανάτα γιορτάζουν.
Kατεβήκαν άγγελοι απ’ το βουνό
και τραγουδάνε...
για τη ζωή που έφεραν μαζί τους.
Δίπλα στο σπασμένο μονολίθαρο,
κάτω από τις καμένες γέρικες ελιές
νέα κλαριά, ξεπρόβαλαν και βλάστησαν.
Ο κάμπος είναι και πάλι γεμάτος από καρπό!
Σιγήστε να ακούσετε το θρόισμα στα δέντρα...
(...στιγμιαία παύση...)
Όχι! Αυτός δεν είναι, απλά,
ο άνεμος που κινεί τα φύλα....
Είναι οι Κομιανάτες, που γυρνούν
από το βουνό και τραγουδούν
το επινίκιο εμβατήριο τους!
«Είμαστε εμείς, Αρχόντοι - Kομνηνοί
Βασιλικά διαβήκαμε στο χρόνο!
και περπατήσαμε περήφανα
από ανατολή σε Δύση.
Αίμα, πορφύρα, θάλασσα, ελιά!»
Σιωπή... Aφουγκραστείτε τους!
(...στιγμιαία παύση...)
«Σε τούτο το νησί, σταθήκαμε
θεριέψαμε λιοτρίβια και ξερολιθιές,
Εδώ, σε τούτο το χωριό, στην πάνω γειτονιά,
γεννήσαμε τα παιδιά μας!
Στις Ρούγιες, αντρειευτήκαμε
παλέψαμε και νικήσαμε το θάνατο!»
Στην άκρη όλοι, να διαβούν.
Απόψε εδώ, ανάμεσα μας, θα σταθούν ξανά,
οι Παλαιοί Άνθρωποι.
(κάλεσμα- προς στον ποιητή Φίλιπα Βραχλιώτη - Ποταμίτη).
«Σιωπήστε!
Πρέπει, τώρα, να ακουστή, ο φίλος ποιητής.

.....................................................
Ποίημα γραμμένο και αφιερωμένο στα Κομιανάτα από τον συγγραφέα-στιχουργό Φίλιπο Βραχλιώτη - Ποταμίτη
.............................................

Μέσα στα γρήγορα περάσματα του χρόνου
Μια θύμηση, μια αναδρομή του χθες
Ένα μικρό αφιέρωμα, ένα προσκλητήριο.
Mέσα στην κοινωνία των σταυριωτών,
πολλοί που ξεχωρίζουν.
Καθένας με τη σκέψη του, την προσφορά,
μα και τα ιδανικά του.
Ένα ιερό προσκύνημα σε τούτο ’δω τον τόπο.
Μνήμες του χθες όπου ξαναγεννιούνται.
Με όλους αυτούς που πέρασαν και άφησαν την ιστορία τους,
τα αχνάρια τα δικά τους.
Απόψε ζουν όλοι εδώ, γύρω μας, έξω από τις ρούγες μας,
στα μονοπάτια που τα βήματά τους ακούγονται.
Τα τραγούδια τα ερωτικά πάνω στους αμπελώνες της Μάρως.
Εκεί πάνω, στα κρυφά τα ραντεβού.
Εδώ ταξιδεύει η πένα μου, στο θεϊκό και ανθρώπινο ταξίδι του ονείρου.
Από που να πιάσω την αρχή που τελειωμό δεν έχει?
Τι να υμνήσω, που να σταθώ, σε ποιό βράχο να κουρνιάσω?
Τόσες γνώριμες φωνές ακούγονται. Αντίλαλο που κάνουν!
Στην πηγαδούλα στέκομαι.
Το θρόισμα του ανέμου φέρνει τη φωνή τους,
από τα Κομιανάτα μέχρι το ξάγναντο.
Ο πρόεδρος ο Λίλης ακούεται.
Μα να, ο Μπουκουβάλας με το Μπουγιάτα είναι μαζί!
Στη σάτιρά του στέκομαι, του Γιώργου του Γεγέκου.
Εδώ, στο σιάδι του χωριού μαζώχτηκαν
...οι Κομιαναίοι, οι Κρητικοί, οι Πανταζέοι...,
ακόμα και οι Mοραΐτες, οι Μαυροπουλαίοι... και τόσοι άλλοι,
τη μυρωδιά να πάρουνε, τη σκιάδα από το τίλιο.
Όλοι εμαζωχτήκανε, τα λάβαρα να πάρουν,
να τα περάσουν μέσα από τσις Γράβες.
Μπριχού λίγο να ξαποστάσουν εκεί στο ξερολίθι,
για να ανεβούν εκεί ψηλά στο Παντοκράτορα,
μέρα γιορτινή, να ανάψουν το καντήλι.
Τις καμπάνες να σημάνουν στην Παναγία Αγνάντων.
Ένα σύκλο με κρύο νερό, να ξεδιψάσουν
στου βλάχου το πηγάδι.
Οι κοπελιές κουβαλούσαν το μπότη στο κεφάλι.
Μα τι να πρωτοθυμηθώ?
Τα τόσα τα φεγγάρια, ολόγιομα,
που πέρασαν από αυτό το τόπο?
Από την παλιά γειτονιά, κάτω στα Κουλουμάτα,
η ευωδιά από το γιασεμί, η πασχαλιά
στο καφενέ του Τσιταρή,
με το γλυκύβραστο στη χόβολη φτιαγμένο,
τη δύση αγναντεύουμε, του ήλιου το μεγαλείο
πάνω από το καστρόσπιτο του καπετάνιου Γιώτη.
Όλοι και όλα ζουν σήμερα, είναι εδώ κοντά μας.
Tούτοι οι σημερινοί, όλα τα ζωντανεύουν,
με πίστη κι αφοσίωση στις παραδόσεις...
Εγώ, ένας ξένος περαστικός, μα τα ’κανα δικά μου.
Τιμή για μένα που γράφει η πένα μου
για όλους εσάς και τούτο ’δω το τόπο.
Έστω για λίγο θα ’θελα ο χρόνος να γυρνούσε,
να ζούσα κι εγώ από κοντά τούτο το μεγαλείο.
Το ζω, όμως και πλατωνικά, μέσα από τα γραφτά μου.
Με τα δικά σας δρώμενα μια ευχή:
«Καλό ταξίδι στους συνεχιστές, σε τούτη τη κουλτούρα».
Τιμή και δόξα σε αυτούς που έφυγαν,
σε αυτούς που συνεχίζουν.

...........................................................
Ποίημα γραμμένο και αφιερωμένο στους προπάτορες μας
από τον Παναγιώτη Μαυρόπουλο - Σταυριώτη
...........................................................

«Καλούμε όλους, γυναίκες και άντρες...
Καλούμε τους Μπουγιάτες, τους Μπουκουβάλέους, τους Πανταζήδες, τους Λιλέους... Ακόμα, καλούμε τους Κρητικούς, τους Mοραΐτες, τους Mαυροπουλαίους, τους Μπρατέους, τους Νικηφορέους, τους Ραρήδες, τους Δαφνήδες... και όλους όσους, γεννήθηκαν, μεγάλωσαν, έπαιξαν, ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν, έκαναν παιδιά, εργάσθηκαν, ή , ξενιτεύτηκαν...
Καλούμε, τους προγόνους μας,
που έζησαν, κάποτε, σε αυτές τις γειτονιές.
Τους καλούμε να παρευρεθούν στο γλέντι μας
και τους ζητάμε να κρατήσουν άσβεστη τη μνήμη τους!
Να μην ξεχάσουν ότι έζησαν εδώ!
Και να προσεύχονται για μας και τα παιδιά μας!
Γιατί είμαστε αίμα από το αίμα τους...
και σάρκα από τη σάρκα τους!

PSMavro είπε...

Η εκδοχή των «Κομάνων»
Τα Προϊστορικά Ποντικά Κόμανα, αλλά και τα Κόμανα της Καππαδοκίας στα Άδανα, φέρονται ως τόπος καταγωγής των Κομάνων - Κομανών - Kομνηνών - Κομιανών!
(Αυτά υποστηρίζει, με στοιχεία που μάζεψε, με έρευνά του και ο Ανδρέας Κομιανός, από την οικογένεια του παλιού Αγαθάγγελου).
Και οι δύο πόλις θεωρούνται ταυτόσημες με κοινή λατρεία αυτή της Σελήνης - Ενυώ (?).
Τα Ποντικά Κόμανα (794 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη και 408 χλμ. από την Άγκυρα) αναφέρονται από το Στράβων να έχουν μία ιδιαίτερη πρώτο καθέδρα σαν θρησκευτικό - πολιτικό - οικονομικό και στρατιωτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής... ήταν δε, φημισμένα για το μεγάλο ειδωλολατρικό ναό τους και τους 6.000 περίπου ιερόδουλους (άντρες και γυναίκες) που υπηρετούσαν σε αυτόν.
Kατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους τα Κόμανα αποτελούν έδρα της επισκοπής, υπαγόμενα στη Μητρόπολη της Nεοκαισάρειας. Mετά την κατάληψή τους από τους Σελτζούκους Oθωμανούς και οι δύο πόλις παρίκμασαν τελείως.
Στα Κόμανα στις όχθες του ποταμού «Ίρι», λέγετε πως υπήρχε (υπάρχει?), σε Αρμένικο Mοναστήρι, ο τάφος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που λατρεύεται ιδιαίτερα από του Κομάνους της περιοχής. Ο άγιος είχε εξοριστεί στην περιοχή αυτή, όπου και πέθανε από τις κακουχίες. Άλλοι Άγιοι των Κομάνων αναφέρονται... οι Μάρτυρες... Ερμείας και Βασιλίσκος και ο Άγιος, Επίσκοπος Κομάνων του 3ου αιώνα, ο ονομαζόμενος «Αλέξανδρος ο ανθρακοπώλης».