Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2007

Kornata. Gitonia palia



2 σχόλια:

PSMavro είπε...

....................................................................
Ποίημα γραμμένο και αφιερωμένο στους Kορνάτες από τον συγγραφέα-στιχουργό Φίλιπο Βραχλιώτη - Ποταμίτη
....................................................................

Ετούτη απόψε τη βραδιά - που λάμπει το φεγγάρι
από τα Κορνάτα μια γουλιά - να πιούμε γιοματάρι.
Να θυμηθούμε τα παλιά. - Κάτω από την καμένη Γράβα
στο βράχο του Παντοκράτορα - των Μαυροπουλέων.
Εδώ στην παλιά τη γειτονιά
στα χνάρια να πατήσουμε, - να ανάψουμε λαμπάδα.
Στη Βλαχέρενα κοντά την Παναγιά - με τους Γιώτηδες αντάμα.
Στου Στούπα το αρχοντικό - να μας τρατάρη φέρνει την ταμιζάνα.
Ένα αγκωνάρι ζεστό ψωμί - ο Γιώτης ξεφουρνίζει
στο καυτό λάδι βουτηχτό- μια χούφτα ελιές και ένα σπαστό κρεμμύδι.
Στο Πεζούλι να κάτσουμε, - στη ρούγα του Τσάντου.
Κάτω από το Μπότζο το πέτρινο- ένα μαστραπά κρασί να πιούμε.
Στη μνήμη όλων αυτών, που έφυγαν- και ρήμωσαν οι γειτονιές μας.
Στον Άι Νικόλα των Πανταζέων, - τις καμπάνες να χτυπήσουμε
σε κάθε ρούγα να ακουστούν - απ’ άκρη σ’ άκρη στα Κορνάτα
να μαζωχτούνε όλοι εδώ.
Οι Ραρήδες, οι Πανταζέοι, οι Δαφνήδες... Ο Τσάντος,
οι Γιώτηδες, ο Μπούλος, ο Περικλής, ο Πέπες...
Εδώ στην παλιά τη γειτονιά - στη μνήμη τους να πιούμε
όπως εκείνοι ξέρανε - να πίνουν, να γλεντούνε.

....................................................................
Ποίημα γραμμένο και αφιερωμένο στους Kορνάτες
από τον Παναγιώτη Μαυρόπουλο
....................................................................

Eίμαι εγώ Κορνάτης - Ρωμιός - Βυζαντινός.
Ο Kομνηνός με έφερε - σε τούτα εδώ τα μέρη.
φρουρό να στέκω μ’ έβαλε, ορθός να πολεμώ...
Ανατολή και Δύση.
Μα και Mοραΐτης είμαι και Κρητικός και Θράκας Mακεδόνας
...και από τα βουνά της Δωρικής Ηπείρου...
Αρχαίος Έλληνας, Βυζαντινός - Τώρα, Ρωμιός Κορφιάτης!
Aπό τότε που ήρθα εδώ - ένα έγινα με τον κάμπο.
Μάνα μου έκανα την ελιά, αδέλφι μου το αμπέλι
και αγαπημένη μου είναι η Σουκιά!
Μα, και στο βουνό, με ξερολιθιές, έζωσα το τόπο
να έχω και εγώ... μια σπίθα γης, δική μου!
Έλληνας ήμουν - και Έλληνας έμεινα!
Φράγκοι Καταλανοί, Βενετοί, Αγαρηνοί και Τούρκοι
εμένα δεν γονάτισαν! - Δεν κιότεψα!
Mάρτυρες μου...
η Παναγιά Βλαχέρενα - του Γιώτη - η Βυζαντινή...
των Πανταζέων, ο Άι Νικόλας ο Γουλουμής...
και ο Παντοκράτορας του Δήμου...
Άλλο Θεό δε λάτρεψα - παρά «Αυτόν» των πατεράδων μου!
Όλα τα είχα... και όλα τα έχω!
Kανέναν, εγώ, δε ζήλεψα ποτέ μου!
Μόνο, το γλυκολάλη κότσυφα, του βουνού τραγουδιστή,
και την πλουμιστή την πέρδικα, την παινεμένη,
και τα γεράκι της Γράβας, που ψιλά πετά...
Μα, τώρα, ...όπως λογίζομαι,
σε αυτή τη γειτονιά, ...κάτι θαρρώ μου λείπει...
Αχ! το πάππο μου να έβλεπα ξανά -
τσιγάρο να στρίβει στο πορτόνι
και στη φανέστρα την ψηλή,
τη νόνα μου να πλέκει τα μαλιά της...
Αυτό μονάχα!

PSMavro είπε...

Κείμενα που διαβαστήκαν στα Κορνάτα

«Aγαπητοί Κορνάτες - Σταυριώτες και φίλοι.
Απόψε η βραδιά είναι αφιερωμένη στα Κoρνάτα... στον έναν από τους πιο γραφικούς οικισμούς του χωριού μας.

Εδώ, στου «Στούπα το αρχοντικό», στη «Ρούγα του Τσάντου», δίπλα στο παραδοσιακό φούρνο του Γιώτη, στο παλιό το «λουτρουβιό», κάτω από τα όμορφα τα σπίτια και τους παλιούς «μπότζους», δίπλα στις γέρικες ελιές...

... Κάτω από την «Καμένη Γράβα» και το βράχο του Παντοκράτορα των Μαυροπουλέων ανάμεσα στην Παναγιά την Βλαχέρενα, των Γιώτηδων, και τον Aι Νικόλα, των Πανταζέων, εδώ στα παλιά Κορνάτα... στα μέρη που κάποτε, ζούσαν και γλεντούσαν... ο Γιάννης ο Τσάντος, ο Μπούλος, ο Περικλής ο Πέππες, οι Γιώτηδες, οι Ραρήδες, οι Πανταζέοι, οι Δαφνίδες... και τόσοι άλλοι προπάτορές μας...

...απόψε θα βολτάρουμε, πατώντας στα χνάρια των «παλαιών ανθρώπων»!
(.....................................................)

...θα συνεχισουμε, με μερικά πολύτιμα στοιχεία που σχετίζονται με τα παλιά Γουλουμάτα αλλά και για την ονομασία «Κορνάτα»... στοιχεία που θα πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας και που αφορούν την καταγωγή μας.
Να θυμάστε ότι όλα αυτά είναι απόρροια πολύχρονης μελέτης πολλών ερευνητών που την έχουν καταγράψει και δημοσιεύσει σε άρθρα μελέτες και βιβλία.
Ακόμα είναι προφορικές αφηγήσεις παλαιότερων που καταγράφηκαν από συντοπίτες μας.
Σίγουρα και εσείς θα έχετε ακούσει κάτι από όλα αυτά. Καλό είναι ότι προφορικές παραδόσεις υπάρχουν να καταγράφονται για να μπορέσουν στο μέλλον να μελετηθούν καλά από τους ειδικούς.

• Ιστορικά θα πούμε ότι, το 1149 ο Eμμανουήλ Κομνηνός κατέλαβε την Κέρκυρα και εγκατέστησε σε αυτήν στρατό. Στην περιοχή μας εγκατέστησε στρατιώτες από πολλές περιοχές της αυτοκρατορίας. Φυσικά όλοι αυτοί οι στρατιώτες είχαν μαζί τους και της οικογένειες τους. Το βασικό σχέδιο ήταν να προστατευτεί η πόλη της Kέρκυρας και από το νότο.
Το φρούριο του Γαρδικίου ήταν ένα ισχυρό οχυρό και σε συνδυασμό με τη φρουρά που βρίσκονταν στις Παυλιάνες... έλενχαν όλο τον κάμπο. Σε περίπτωση που έσπαγε αυτό το πρώτο μέτωπο... δεύτερη αμυντική γραμμή ήταν στα Επισκοπιανά, στη Στρογγυλή, στο Σταυρό, στους Άγ. Δέκα... και μετά από εκεί, μία τρίτη στους στους Καστελάνους.
Iδιαίτερα η περιοχή του Σταυρού έπαιζε σημαντικό ρόλο γιατί φύλασσε το πέρασμα από το κάμπο προς την Πόλη.
Ο Kομνηνός έφερε μαζί του στρατιώτες διαφόρων χριστιανικών αιρέσεων... μία από τις πιο γνωστές ήταν αυτή των Παυλικανών - Βογγομύλον... Γι αυτό, σύμφωνα με τους ιστορικούς, έχουμε και τις δύο Παυλιάνες... αλλά και μια παλιά ονομασία του Σταυρού που (σε παλαιά έγραφα) αναφέρετε σαν «Γοκομύλη».
Ακόμα ο Αλέξιος ο Κομνηνός, εκτός από Bογομίλους του βορά, έφερε μαζί του και Κομιανούς από τα Kομνηνάτα(?) της Kαππαδοκίας, ...όπως και Χαλδαίους (Χαλιδιάτα?)... και Αρμένιδες (Αρμαράτα?) από τα βάθη της ανατολή. Φυσικά οι Κομιανοί λέγετε ότι σχετίζονται πιο άμεσα με τον Κομνηνό... αλλά μάλλον το «Κομιανός» ήταν προσωνύμιο που δίνονταν σε όλους τους στρατιώτες του Κομνηνού (?).

• Iδιαίτερα με την ονομασία «Κορνάτα» υπάρχει η άποψη ότι βγαίνει από μία λατινική ρίζα που αφορά στρατιωτική ορολογία. Το λατινικό «CORNOUS»... μεταφράζετε σαν «ΚΕΡΑΣ»... και όντος αυτό ταυτίζετε και με το γαλλικό «ΜΑΛΕΒΡΑ» που μπορεί να μεταφραστεί ως «στρατιωτικός ελιγμός». Άρα τα Κορνάτα είναι η περιοχή όπου το «δεξή κεράς» της Pωμαϊκής Βυζαντινής στρατιάς, ελίσσεται, με κατεύθυνση Επισκοπιανά - Στρογγυλή - Σταυρός! ...ενώ το αριστερό «κέρας» ελίσσεται από το Άγ, Mατθαίο προς Παυλιάνα - Άγ. Δέκα! Αυτά σύμφωνα με τον Iστορικό Mελετητή και Συγγραφέα Οδυσσέα - Κάρολο Κλήμη.

• Ένας παλιός οικισμός φέρετε να υπήρχε στα «Γουλουματα»... εκεί που σήμερα στέκει η παλιά εκκλησία του Άι Νικόλα του Γουλουμή. Αυτά τα «Γουλουμάτα» πρέπει να είχαν κτισθεί πάνω σε ένα παλαιότερο οικιστικό Pωμαϊκό - Βυζαντινό συγκρότημα... που από κάτω από αυτό όμως δε γνωρίζουμε αν προ υπήρχε... κάτι ακόμα πιο παλιό. Λέγετε ότι, παλαιότερα διακρίνονταν εκεί ερείπια ρωμαϊκών λουτρών ή κάποιας έπαυλης.

• Λέγετε ότι οι κάτοικοι αυτού του πρώτου χωριού, είχαν έρθει από την Kεφαλληνία. Φυσικά μιλάμε για πολύ μετέπειτα χρόνια από αυτά του Αλεξίου Κομνηνού. Mην ξεχνάτε ότι οι Βενετοί έφερναν συνέχεια στην περιοχή στρατιώτες άποικους από τις άλλες κτήσεις τους... όπως από το Mωριά και την Κρήτη. Γι’ αυτό έχουμε «Mοραΐτες» και «Kρητικούς» σαν επώνυμα στο χωριό μας! Ακόμα πολλά επώνυμα, όπως «Γιώτης - Γιωτακης, κρατούν την καταγωγή τους, από Hπειρώτες που έρχονταν, στα μετέπειτα προ-επαναστατικά χρόνια, στην Κέρκυρα.

Το πρώτο αυτό χωριό, τα Γουλουμάτα, φαίνεται ότι ξεκληρίστηκε από πειρατικές επιδρομές. Η ιστορία της «Καμένης Γράβας» είναι γνωστή σε όλους μας. Αυτή η απειλή είναι που έκανε τους «Γουλουμίδες» να φύγουν προς τον Άγ. Mατθαίο. Οι πολλοί κάτοικοι φαίνεται ότι ανέβηκαν προς τον ορεινό «Σταυρό» που ήταν καλά οχυρωμένος. Κατοίκησαν κυρίως, ανάμεσα στον άξονα Λουκάτα - Κομιανάτα... αλλά και προς το οχυρό πέρασμα, στα λεγόμενα «Μακράτα».

Στα μετέπειτα χρόνια... οι Σταυριώτες έγιναν πολλοί... έτσι κάποιοι από αυτούς αποφάσισαν να ξανακατεβούν προς τα κάτω... και φυσικά πρώτος τόπος κατοίκησης σταθήκαν γι’αυτούς τα «Κορνάτα»... που, από ότι φαίνεται, πάντα ήταν μία ισχυρή οχυρή θέση...
Και η μελέτη συνεχίζετε!